Jak przygotować dom i stół do świąt?
Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto dla wszystkich chrześcijan, obchodzone na pamiątkę Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Zgodnie z ustaleniami Soboru Nicejskiego z 325 roku obchodzimy je w pierwszą niedzielę przypadającą po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Piękna tradycja tych świąt podporządkowana jest obrzędom kościelnym i ich symbolice. Namiastkę symboliki i radości tego czasu odnajdujemy w koszyku ze święconką oraz na wielkanocnym stole.
– Baranek
Jeden z najbardziej charakterystycznych symboli wielkanocnych. Uosabia zwycięstwo Chrystusa, który jak ofiarny Baranek oddał swoje życie za ludzi, by następnie zmartwychwstać i odnieść zwycięstwo nad grzechem, złem i śmiercią. Baranek powinien mieć chorągiewkę, podobnie jak sylwetka Zmartwychwstałego Chrystusa ze sztandarem, symbolem zwycięstwa i tryumfu.
– Jajko
Jest ono symbolem odradzającego się życia i zwycięstwa nad śmiercią. Uroczyste śniadanie wielkanocne poprzedzają ceremonia dzielenia się poświęconym jajkiem oraz serdeczne życzenia, jakie składają sobie nawzajem uczestnicy posiłku. Dzielenie się jajkiem przypomina przełamywanie opłatka na początku wieczerzy wigilijnej.
– Sól
To życiodajny minerał. Bez soli nie ma życia. Sól to także oczyszczenie, samo sedno istnienia i prawdy. O „soli ziemi” mówił Chrystus podczas Kazania na Górze.
– Chleb
W prawie wszystkich kulturach był i jest pokarmem podstawowym – niezbędnym do życia. Zapewnia dobrobyt i pomyślność. Dla katolików zawsze miał szczególne znaczenie – stanowił symbol nad symbolami – bowiem to właśnie chleb w czasie Eucharystii staje się Ciałem Chrystusa.
– Chrzan
Jest on symbolem goryczy Męki Pańskiej i śmierci, która została zwyciężona przez słodycz Zmartwychwstania. Od zawsze był starym ludowym znamieniem wszelkiej siły i tężyzny fizycznej. Dodany do świątecznych potraw podnosi ich walory smakowe i odżywcze.
– Wędlina
Zapewnia zdrowie i płodność, a także dostatek – w przeszłości nie każdy mógł sobie pozwolić na ten szczególny pokarm.
– Ciasto
Do koszyka ze święconką weszło jako ostatnie, jako symbol umiejętności i doskonałości.
– Ze święconką do kościoła
Dobór potraw w koszyku nigdy nie jest przypadkowy. Przyjęty w okresie wczesnego romantyzmu obowiązuje do dziś. Pokarmów może być więcej, ale tych siedem powinno się w nim znaleźć na wielkanocnym stole. Symbolizują bowiem treść Świąt Wielkiej Nocy.
Koszyk na święconkę powinien być z wikliny, słomy lub gałązek. Tradycyjny wyścielony jest serwetką, ozdobiony zielenią bukszpanu lub innymi świeżymi gałązkami – stanowi wyraz wielkiej radości. Tą radością trzeba się dzielić podczas wielkanocnego śniadania – zarówno w znaczeniu symbolicznym, jak i dosłownym.
– Wielkanocny stół
Jak oryginalnie zaaranżować te wszystkie symbole w kompozycji wielkanocnego stołu? To dla wielu trudne pytanie. Musimy stworzyć wielkanocny spektakl, który przez wykorzystanie świątecznej symboliki sprawi, że świąteczny stół stanie się częścią przeżywania duchowego Wielkiej Nocy.
Stół w zależności od wnętrza może być w różnym stylu – nowoczesny lub rustykalny, ozdobiony jednym lub wieloma motywami, ale nie może na nim zabraknąć oprócz święconki, dekoracji, które stworzą atmosferę tego radosnego śniadania wielkanocnego.
– Pisanki – królowe stołu
Tradycyjnie przygotowujemy je w Wielkim Tygodniu. W zależności od regionu, gustów, upodobań i możliwości artystycznych mogą to być: zgodnie z tradycją Śląska jaja gotowane w liściach cebuli, dzięki czemu uzyskują ładny brązowy kolor, na których rysikiem można malować dowolne wzory, kraszanki – jaja barwione na czerwono, batiki ozdabiane woskiem, naklejanki i – chyba najmodniejsze teraz – jaja decoupage, powstałe dzięki profesjonalnej metodzie ozdabiania jaj papierowymi motywami, które po przyklejeniu specjalnymi klejami i pomalowaniu lakierami dają złudzenie malowanego obrazu. I wreszcie te chyba najpiękniejsze, a na pewno najbardziej wzruszające, przygotowywane przez dzieci. Fantazji i możliwości maluchów nie warto ograniczać ani dostępnością materiałów, ani tekstem.
– Baranki, kurczaczki
Cukrowe, marcepanowe, czekoladowe, drewniane, ceramiczne czy plecione – dla wszystkich ozdób znajdzie się miejsce na wielkanocnym stole!
– Fruwające motyle, biedronki i inne przyjazne stworzenia
To obecnie najmodniejsze dekoracje wielkanocne. Radosne i pogodne. Tak jak te święta!
– Ptasie gniazdo
Uwite z wikliny, gałązek brzozy, wierzby mandżurskiej lub sizalu może być podkładką pod każdy talerz lub inny element zastawy. W formie „mini” może również, niczym w naturalnym środowisku, zdobić gałązki w wazonie.
– Minibukieciki
Zrobione z wiosennych kwiatów, np. w wazonikach z wydmuszek, stanowią piękny motyw dekorujący miejsce dla każdego z gości.
– Bukiety tulipanów
Symbol wiosny i alternatywa dla minibukiecików. Kolorowe lub w jednej tonacji, w jednym, dwóch lub kilku wazonach ożywią nakryty stół.
– Kwiaty w doniczkach
Mogą to być stokrotki, narcyzy, hiacynty, źdźbła trawy – pozostawione w doniczkach otulonych sizalem czy tkaniną lub wyciągnięte z osłonek i przełożone do szklanych naczyń, by pokazać ich niezwykle dekoracyjny korzeń, sprawią, że na wielkanocnym stole, w naszych domach i sercach zagości wiosna.
– Gałązki wierzbowe
Uzupełnienie bukietów lub zamiast kwiatów. I jako symbol! W Kościele katolickim wierzba jest wyobrażeniem Chrystusa (jako drzewo życia), symbolem Zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy.
– Bazie
W wielu rejonach nieodłączny element świąt. Te gałązki ściętej wierzby, które wypuściły pączki, to symbol wiecznej nagrody w Niebie.
– Kolory
Na stole nakrytym do świątecznego śniadania powinny dominować ciepłe pastelowe barwy: kremy, żółcienie, pomarańcze, soczyste zielenie i kolory ziemi z szarościami włącznie. Ozdoby niech symbolizują budzącą się do życia przyrodę.
A to wszystko ze starannie dobraną elegancką lub rustykalną zastawą…
Przygotowując jak co roku wielkanocny stół, pamiętajmy, że tradycja świątecznych potraw ma bardzo bogatą symbolikę, której rozszyfrowanie może pozwolić na głębsze przeżycie zbliżających się chwil, a wiosenne ozdoby i kwiaty to piękny, pogłębiający radość dodatek.
Sylwia Kantor-Rusek
stylistka i aranżator wnętrz