W Wilnie otwarto wystawę o getcie warszawskim z okazji 80. rocznicy likwidacji wileńskiego getta

W Muzeum Historii Żydów im. Gaona Wileńskiego otwarto we wtorek wystawę „Miasto żywych/Miasto umarłych” – projekt fotograficzny autorstwa Roberta Wilczyńskiego łączący  archiwalne fotografie mieszkańców getta z obrazami dzisiejszej Warszawy. Wystawa ta rozpoczyna cykl przedsięwzięć upamiętniających 80. rocznicę likwidacji wileńskiego getta.

Wykorzystując technikę podwójnej ekspozycji w kamerze fotograficznej Wilczyński połączył fotografie osób i miejsc z terenu warszawskiego getta pochodzące ze zbiorów Muzeum Getta Warszawskiego z obrazami dzisiejszej Warszawy.

„To jest przywołanie do życia tych, które żyli na terenie getta” – mówi w rozmowie Robert Wilczyński i podkreśla, że ten projekt jest mu bardzo bliski, gdyż „od dzieciństwa głęboko w sercu miałem tragiczną historię Żydów”.

„Najpierw to były opowieści mojej babci, która była świadkiem mordowania Żydów w czasie wojny. Potem były opowieści dziadka, który przeżył Auschwitz i Buchenwald, a potem opowieści mojej mamy, która w 1968 roku straciła najbliższą przyjaciółkę, która musiał uciekać z Polski” – mówi artysta.

„Jestem też mieszkańcem warszawskiego Muranowa zbudowanego na terenie getta i co dzień spotykam się ze śladami dawnego getta i Żydów, którzy tu zamieszkiwali” – dodaje.

W projekcie jest ponad 40 zdjęć. Na wileńskiej wystawie jest prezentowanych 20. Zdjęcia są opatrzone cytatami zaczerpniętymi m.in. z dzienników i pamiętników powstałych w getcie warszawskim.

Kurator wystawy, dr Paweł Freus z Muzeum Getta Warszawskiego, liczy na to, że ta ekspozycja zainauguruje współpracę jego placówki z wileńskim muzeum.

„Wileńskie getto było dziesięciokrotnie mniejsze niż warszawskie, ale również tu kwitło życie samopomocowe, kulturalne, rozrywkowe, naukowe. To jest bardzo analogiczne do tego, co się działo w większej skali w getcie warszawskim” – mówi dr Paweł Freus, wskazując, że przed warszawskim i wileńskim muzeami „otwierają się pola badawcze, porównawcze”.

Ostatni etap likwidacji wileńskiego getta, które istniało od października 1941 roku, miał miejsce 23 września 1943 roku. Niemcy deportowali Żydów z getta w Wilnie do obozów zagłady w Sobiborze i na Majdanku oraz do obozów pracy na terenie Łotwy i Estonii.

Tysiące Żydów zginęło w Ponarach. Podczas II wojny światowej las w Ponarach pod Wilnem był miejscem masowych mordów dokonywanych przez oddziały SS, policji niemieckiej i kolaborującej z Niemcami policji litewskiej. Niemcy, wspomagani przez ochotnicze oddziały litewskie, wymordowali tu ok. 100 tys. ludzi, w tym ok. 60-70 tys. Żydów. Mordowali też Polaków, Litwinów, Romów, Rosjan.

PAP